Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Οι δέκα αρχές της φορολογικής μεταρρύθμισης Ποια είναι τα 10 κύρια κριτήρια βάσει των οποίων πρέπει να δρομολογηθεί η μεταρρύθμιση του ελληνικού φορολογικού συστήματος

Picture 0 for Οι δέκα αρχές της φορολογικής μεταρρύθμισης
Τις δέκα βασικές αρχές τις οποίες πρέπει να έχει ως γνώμονα η δρομολογούμενη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος της χώρας παρουσίασε ο υφυπουργός Οικονομικών, Γιώργος Μαυραγάνης, μιλώντας στο πρόσφατο φορολογικό συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου.

Όπως είπε, τα συγκεκριμένα 10 κριτήρια διακρίνουν όλα τα σύγχρονα φορολογικά συστήματα και αναλυτικότερα είναι:

1. ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ
Το φορολογικό σύστημα δεν πρέπει να προκαλεί αμφιβολίες ως προς τους κανόνες του και τη θέσπισή τους ούτε και υποψίες για τον τρόπο εφαρμογής τους από τη Διοίκηση.

2. ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ
Το φορολογικό σύστημα δεν πρέπει να αποτελεί τον αποφασιστικότερο παράγοντα για τη διαμόρφωση της οικονομικής συμπεριφοράς διότι σε μια τέτοια περίπτωση προκαλεί οικονομικές στρεβλώσεις. Εξαίρεση μπορεί να γίνει δεκτή υπό προϋποθέσεις και για λόγους κοινωνικής ευαισθησίας ή περιφερειακής/κλαδικής ανάπτυξης. Όταν επιβαρύνει τις επενδύσεις ξεκάθαρα ωθεί σε μη παραγωγικές επενδύσεις τους υποψήφιους επενδυτές. Γιατί η επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογείται διαφορετικά ανάλογα με τη νομική μορφή της εταιρείας; Μάλλον θα ήταν σκόπιμο να εξετασθεί μια ενιαία αντιμετώπιση της εταιρικής δραστηριότητας.

3. ΕΥΡΥΤΗΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΒΑΣΗΣ
Οι φόροι πρέπει να επιβάλλονται σε όσο το δυνατόν πιο διευρυμένη φορολογική βάση με ελάχιστες και κοινωνικά επιβαλλόμενες περιπτώσεις απαλλαγών και ειδικών ρυθμίσεων ώστε τα δημόσια έσοδα να είναι υψηλά και οι συντελεστές όσο το δυνατόν πιο χαμηλοί. Η διευρυμένη βάση όμως υπάρχει όταν με το σημερινό σύστημα οι μισθωτοί και συνταξιούχοι συνεισφέρουν περισσότερο από άλλες κατηγορίες φορολογουμένων των οποίων τα περιουσιακά στοιχεία δεν συνάδουν με τις φορολογικές τους δηλώσεις; Συνεπώς διεύρυνση της φορολογικής βάσης μέσω για παράδειγμα της δημιουργίας ηλεκτρονικού περιουσιολογίου από μηδενική βάση θα ήταν μια πρόταση για την εφαρμογή της συγκεκριμένης αρχής.

4. ΑΠΛΟΤΗΤΑ
Το φορολογικό σύστημα πρέπει να περιλαμβάνει απλούς κανόνες και διαδικασίες ώστε να ελαχιστοποιείται το οικονομικό κόστος συμμόρφωσης και να είναι κατανοητό από τους φορολογούμενους, τη Διοίκηση και τη Δικαιοσύνη. Επίσης είναι θεμελιώδης προϋπόθεση να γνωρίζει ο φορολογούμενος τον σκοπό τον οποίο εξυπηρετεί η επιλογή μιας συγκεκριμένης μορφής φορολογίας. Με το ισχύον σύστημα: πρώτον, οι κανόνες δεν είναι ξεκάθαροι, όπως για παράδειγμα η έννοια της παραγωγικότητας των δαπανών, δεύτερον το οικονομικό κόστος συμμόρφωσης είναι μεγάλο τόσο για τις επιχειρήσεις με τις τυπολατρικές απαιτήσεις του ΚΒΣ αλλά και για τις φορολογικές αρχές που απασχολούνται σε γραφειοκρατικές διαδικασίες και τρίτον ο φορολογούμενος δεν κατανοεί ποιος σκοπός εξυπηρετείται με το να υπονομεύεται ο θεσμός της Διαιτησίας όταν είναι προαιρετική για το Δημόσιο εφόσον το ζητήσει ο φορολογούμενος καθώς και με την παράλληλη ύπαρξη Επιτροπών Διοικητικής Επίλυσης της Διαφοράς. Συνεπώς απλοί κανόνες, λειτουργικές διαδικασίες και κωδικοποίηση των νομοθεσιών σε κείμενα μικρής έκτασης μπορούν να υπηρετήσουν την αρχή της απλότητας.

5. ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ - ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ
Οι κανόνες του φορολογικού συστήματος πρέπει να μην αλλάζουν συχνά παρά μόνον εφόσον το επιτάσσει η ανάγκη για προσαρμογή στις εξελισσόμενες συναλλαγές ώστε να μπορεί ο φορολογούμενος να σχεδιάσει τις οικονομικές του υποθέσεις σε βάθος χρόνου. Η ύπαρξη αβεβαιότητας οδηγεί στην έλλειψη εμπιστοσύνης, πράγμα που προκαλεί αρνητικές επιπτώσεις στον προγραμματισμό της παραγωγής και την ανάπτυξη της χώρας. Δεν χρειάζεται να σας πω ότι η αρχή αυτή δεν υφίσταται στο ελληνικό φορολογικό σύστημα διότι το γνωρίζετε όλοι σας ως σχετιζόμενοι με τις επιχειρήσεις από τις αλλεπάλληλες αλλαγές στους συντελεστές των εταιρειών, στην παρακράτηση φόρου μερισμάτων, στην φορολόγηση της υπεραξίας από πώληση εισηγμένων μετοχών και στο ΦΠΑ, και από τις έκτακτες εισφορές αλλά και ως ιδιώτες από τις αλλεπάλληλες αλλαγές των κλιμακίων, των φοροαπαλλαγών, τις παλινωδίες με τις αποδείξεις και τις έκτακτες εισφορές. Αν δεν αποκτήσουμε σταθερό φορολογικό περιβάλλον οι επενδυτές δεν πρόκειται να σκεφθούν πιθανότητα επένδυσης στην Ελλάδα και όσοι ζουν στη χώρα δεν θα μπορούν να προϋπολογίσουν τις δαπάνες τους με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι μέσα σε μια υφεσιακή οικονομική κατάσταση να υιοθετούν τη φοροδιαφυγή ως μέσο άμυνας στο ασταθές φορολογικό περιβάλλον.

6. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ
Το φορολογικό σύστημα δεν πρέπει να είναι γραφειοκρατικό και τυπολατρικό, οφείλει να απαιτεί χαμηλό κόστος λειτουργίας του από την Πολιτεία και να έχει σαν αποτέλεσμα την είσπραξη των φόρων καταπολεμώντας τη φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή. Πρέπει επίσης να προσαρμόζεται με επιτυχία στο οικονομικό γίγνεσθαι, τις διεθνείς εξελίξεις αλλά και το πλαίσιο των κανόνων που διαμορφώνουν οργανισμοί στους οποίους μετέχει η κάθε χώρα (Ευρωπαϊκή Ένωση, ΟΟΣΑ). Με ΚΒΣ, με θεωρήσεις εγγράφων και υποβολή διαφόρων δικαιολογητικών, με ληξιπρόθεσμα χρέη, με φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή που συνεχώς μειώνουν τα φορολογικά έσοδα και με υψηλό κόστος λειτουργίας είναι λειτουργικό το σημερινό σύστημα; Προφανώς όχι και για το λόγο αυτό χρειάζεται να επέμβουμε σε αυτές τις προβληματικές περιοχές: πρώτον με κατάργηση ΚΒΣ, δεύτερον με αλλαγές στις δομές του ΥΠΟΙΚ και του ελεγκτικού μηχανισμού, τρίτον με συντονισμένη και ηλεκτρονικά υποστηριζόμενη προσπάθεια κατά της φοροδιαφυγής, τέταρτον με συστήματα που έχουν λειτουργήσει αποτελεσματικά σε άλλες χώρες.

7. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Το φορολογικό σύστημα πρέπει να αντιμετωπίζει με θετικό πνεύμα το επιχειρείν και όχι να το τιμωρεί θέτοντας εμπόδια στις συναλλαγές ή υπερφορολογώντας τους φορολογούμενους. Οι φόροι πρέπει να αποσπούν όσο το δυνατό μικρότερο ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος του πολίτη για να μπορεί το υπόλοιπο να διοχετεύεται στην πραγματική οικονομία και να τροφοδοτείται η ανάπτυξη. Με τον τρόπο αυτό το φορολογικό σύστημα αποβλέπει και συμβάλλει στην ενθάρρυνση του κινήτρου για εργασία, την αύξηση της παραγωγικότητας, την αύξηση των αποταμιεύσεων-επενδύσεων αλλά και της κατανάλωσης για να αποφεύγεται η ύφεση. Αυτό που περιέγραψα είναι το αντίθετο του συστήματός μας που διακρίνεται για την υπερφορολόγηση και τα έντονα υφεσιακά χαρακτηριστικά του.

8. ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΦΟΡΩΝ
Το σωστά δομημένο φορολογικό σύστημα πρέπει να μην στηρίζεται σε συγκεκριμένο τύπο φόρων αλλά να επιτυγχάνει μια επιθυμητή ισορροπία μεταξύ των διαφόρων ειδών φόρων για λόγους δικαιοσύνης αλλά και αντιμετώπισης απρόβλεπτων οικονομικών συνθηκών που μπορούν να επηρεάσουν συγκεκριμένο φόρο και μέσω αυτού τα δημόσια έσοδα. Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στα έσοδα από άμεσους φόρους και σε τακτικούς φόρους η επιβολή των οποίων σε μια οικονομία με θετικό πρόσημο στην ανάπτυξη θα φέρει περισσότερα έσοδα.

9. ΙΣΟΤΗΤΑ
Το φορολογικό σύστημα θα πρέπει να στηρίζεται στην αρχή της ισότητας και να επιτυγχάνει τη δίκαιη κατανομή του φορολογικού βάρους. Τέτοια είναι η κατανομή του φορολογικού βάρους, όταν ανταποκρίνεται στην αρχή : πρώτον της οριζόντιας φορολογικής ισότητας και δεύτερον της κάθετης φορολογικής ισότητας. Η πρώτη αρχή ικανοποιείται όταν οι πολίτες που βρίσκονται κάτω από τις ίδιες συνθήκες, έχουν την ίδια φορολογική μεταχείριση. Η δεύτερη αρχή ικανοποιείται όταν οι πολίτες, που βρίσκονται κάτω από διαφορετικές συνθήκες, έχουν διαφορετική φορολογική μεταχείριση. Η σοβαρότερη απειλή για την αρχή της ισότητας είναι η φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή που πρέπει να καταπολεμηθούν με αυστηρότητα και αποφασιστικότητα. Όμως οι έκτακτες εισφορές αλλά και η θέσπιση ενός χαμηλότατου αφορολόγητου δεν συνάδουν με την αρχή αυτή και θα πρέπει με γνώμονα τις αντοχές του Προϋπολογισμού και την πορεία του Μεσοπρόθεσμου Σταθεροποιητικού Προγράμματος να τις επανεξετάσουμε. Επίσης χρειάζεται να οικοδομηθούν σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης και ισότητας μεταξύ Πολιτείας και φορολογούμενου. Δεν μπορεί όταν η Πολιτεία χρωστά επιστροφές φόρων να καθυστερεί, να μην πληρώνει τόκους ενώ όταν απαιτεί την πληρωμή φόρων να επιβάλει προσαυξήσεις και να τιμωρεί ποινικά τους οφειλέτες και δεν εννοώ τους φοροφυγάδες αλλά αυτούς που έχουν ληξιπρόθεσμη οφειλή.

10. ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ
Το φορολογικό σύστημα πρέπει να στηρίζεται σε φόρους που επιβάλλονται νόμιμα και χωρίς να αντιτίθενται στις αρχές του Συντάγματος, στις Διμερείς Συμβάσεις για την Αποφυγή Διπλής Φορολόγησης και στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στη θεσμοθέτηση κανόνων φορολογίας για το μέλλον και όχι για το παρελθόν όπως επίσης και στη γρήγορη απονομή δικαστικής προστασίας όταν ζητείται από το φορολογούμενο μέσα από επιτάχυνση των φορολογικών δικών αλλά και ενίσχυση του θεσμού της Διαιτησίας και κατάργηση των άλλων μορφών διοικητικής επίλυσης.

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Νέος νόμος για τη βραχυχρόνια μίσθωση και τη κατάταξη καταλυμάτων: Όλα όσα ορίζονται

Με τον νέο νόμο Ν.5170/2025 ορίζονται οι προδιαγραφές ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης και το σύστημα κατάταξης καταλυμάτων . Αναλυτικότερα, με το άρθρο 3 του εν λόγω νόμου ορίζεται ότι τα ακίνητα που μισθώνονται βραχυχρόνια θα πρέπει να πληρούν τις παρακάτω προδιαγραφές , σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν.4446/2016 : α) αποτελούν χώρους κύριας χρήσης της παρ. 95 του άρθρου 2 του ν. 4067/2012 (Α’ 79) και διαθέτουν φυσικό φωτισμό, αερισμό και κλιματισμό, β) διαθέτουν ασφάλιση έναντι αστικής ευθύνης για ζημιές ή ατυχήματα που μπορεί να προκληθούν, γ) διαθέτουν υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη, πυροσβεστήρες και ανιχνευτές καπνού, ρελέ διαρροής ή ρελέ αντιηλεκτροπληξιακό και ενδείξεις σήμανσης...

Νέο φορολογικό νομοσχέδιο: Όλα τα μέτρα

    Φορολογικό νομοσχέδιο: 12 μειώσεις φόρων, κίνητρα σε επιχειρήσεις και μεταρρυθμίσεις στη φορολογική νομοθεσία - Συμπληρωματικός προϋπολογισμός ύψους 400 εκατ. ευρώ για την άμεση χρηματοδότηση σημαντικών έργων και υποδομών Από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση: 12 μειώσεις φόρων και μέτρα ενίσχυσης του εισοδήματος των πολιτών, σε συνέχεια των ανακοινώσεων του Πρωθυπουργού στην ΔΕΘ περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που τίθεται σε δημόσια διαβούλευση. Στο νομοσχέδιο με τίτλο «Μέτρα για την ενίσχυση του εισοδήματος, φορολογικά κίνητρα για την καινοτομία και τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις», περιλαμβάνονται, επίσης, μεταρρυθμίσεις που εκσυγχρονίζουν τη φορολογική νομοθεσία, όπως το νέο πλαίσιο υποβολής των φορολογικών δηλώσεων με εκπτώσεις για τους συνεπείς και κυρώσεις για κρατικούς λειτουργούς και εταιρίες που θα καθυστερή...

Οι νέες ασφαλιστικές κατηγορίες Ελ. Επαγγελματιών, Αυτοαπασχολούμενων, Αγροτών για το 2025

Αναπροσαρμογή ανωτάτου ορίου ασφαλιστέων αποδοχών και ποσών ασφαλιστικών κατηγοριών από 1.1.2025. Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Έχοντας υπόψη:... .... διαπιστώνουμε: Άρθρο 1 Ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών Το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών της παρ. 2.α του άρθρου 5 και της παρ. 2 του άρθρου 38 του ν. 4387/2016 για τον υπολογισμό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς των μισθωτών και των εργοδοτών προσαυξάνεται κατά 2,7 % και διαμορφώνεται στο ποσό των 7.572,62 ευρώ. Άρθρο 2 Ασφαλιστικές κατηγορίες και εισφορές αυτοτελώς απασχολουμένων και ελεύθερων επαγγελματιών για κύρια σύνταξη Τα προβλεπόμενα από τις παρ. 1 και 3 του άρθρου 39 του ν. 4387/2016 ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών για την καταβολή της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς κύριας σύνταξης των αυτοτελώς απασχολουμένων και των ελευθέρων επαγγελματιών ασφαλισμένων του e-Ε.Φ.Κ.Α. προσαυξάνονται κατά 2,7 % και διαμορφώνονται ως εξής: Αυτοτελώς Απασχολούμενοι και Ελεύθεροι Επαγγελματίες Ασφαλι...