Οι μεγάλες επιχειρήσεις, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι ιδιοκτήτες
ακινήτων θα σηκώσουν το 2014 το βάρος στήριξης των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού,
την ώρα που η αγορά βυθισμένη στον έκτο χρόνο ύφεσης αναζητά εναγωνίως
τη ρευστότητα, προκειμένου να αποφευχθούν νέα λουκέτα και «έκρηξη» της
ανεργίας, ενώ στο χώρο των ακινήτων τουλάχιστον το 50% των ιδιοκτητών
αδυνατεί να ανταποκριθεί στην πληρωμή των φόρων.
Αυτό πιστοποιείται άλλωστε από τα μεγέθη που ενσωματώνονται στο νέο
προϋπολογισμό του 2014, ο οποίος, αν και τελεί ακόμη υπό την έγκριση των
δανειστών, αφού κατατέθηκε χθες χωρίς την άδειά τους και επομένως πολύ
σύντομα θα αναθεωρηθεί, προβλέπει αύξηση του φόρου εισοδήματος νομικών
προσώπων κατά 137,3% και των φόρων στην περιουσία κατά 41,4%!
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Ναυτεμπορικής, οι πρόσθετοι φόροι συνολικά,
πάντως, το 2014 θα αυξηθούν κατά 2,311 δισ. ευρώ, ενώ οι άμεσοι φόροι θα
είναι αυξημένοι κατά 1,7 δισ. ευρώ και οι έμμεσοι μειωμένοι κατά 432
εκατ. ευρώ.
Προβλέπεται σημαντική αύξηση των καθαρών εσόδων του Κρατικού
Προϋπολογισμού, σε ταμιακή βάση. Συγκεκριμένα, τα έσοδα θα ανέλθουν στα
54.695 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.177 εκατ. ευρώ ή 4,1% έναντι του
2013. Η αύξηση αυτή οφείλεται:
στις προβλεπόμενες αυξημένες εισπράξεις των δύο πρώτων μηνών του 2014
κατά 1.150 εκατ. περίπου. Το ποσό αυτό, όμως, αφορά αποπληρωμή
υποχρεώσεων του 2013 και θα καταγραφεί στο δημοσιονομικό έτος 2013.
στις ευνοϊκότερες μακροοικονομικές προβλέψεις.
στην απόδοση δημοσιονομικών παρεμβάσεων, ύψους συνολικά 271 εκατ. ευρώ.
στη θέσπιση του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων (ΕΝΦΑ), ο οποίος από το 2014
αντικαθιστά το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) και το ΕΕΤΑ. Τα συνολικά
έσοδα του ΕΝΦΑ σε ετήσια βάση εκτιμώνται σε 2.650 εκατ. ευρώ, ενώ
τονίζεται ότι ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων μειώνεται κατά 75% περίπου,
με στόχο την τόνωση της αγοράς ακινήτων.
στις εκτιμήσεις για σταδιακή αύξηση της φορολογικής συμμόρφωσης (tax compliance) από το επόμενο έτος.
Αμεσοι φόροι
Οι άμεσοι φόροι εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 21.574 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση κατά 8,5% έναντι του 2013.
Με τις αλλαγές που επήλθαν φέτος στη φορολογία αναμένεται να σημειωθεί
σημαντική ανακατανομή των εσόδων μεταξύ των δύο βασικών κατηγοριών
εισοδήματος προς όφελος των εσόδων από το φόρο εισοδήματος νομικών
προσώπων. Συγκεκριμένα, ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων θα
διαμορφωθεί στα 6.880 εκατ., μειωμένος κατά 13,8% έναντι του 2013.
Αντίθετα, ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων αναμένεται να αυξηθεί
και να διαμορφωθεί στα 3.891 εκατ. ευρώ, ή 137,3%, καθώς θα
φορολογούνται πλέον ως νομικά πρόσωπα κατηγορίες φορολογουμένων που
φορολογούνταν ως φυσικά πρόσωπα μέχρι το 2013.
Τα «μπλοκάκια»
Οι μεγάλοι «χαμένοι» του 2014 θα είναι οι έμποροι, οι βιοτέχνες και οι
ελεύθεροι επαγγελματίες που θα πληρώσουν φόρο 26% από το πρώτο ευρώ του
ετησίου εισοδήματός τους και για τα πρώτα 50.000 ευρώ και 33% για τυχόν
επιπλέον ποσό πέραν των 50.000 ευρώ.
Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι το 2014 θα κληθούν να καταβάλουν φόρο
1.300 ευρώ για ετήσιο εισόδημα 5.000 ευρώ, 1.820 ευρώ για ετήσιο
εισόδημα 7.000 ευρώ και 2.600 ευρώ για ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ.
Μάλιστα, για τα εισοδήματα αυτά θα πληρώσουν και προκαταβολή φόρου 55%,
δηλαδή θα πληρώσουν συνολικά φόρους με πραγματικό συντελεστή 40,3% (26%
προσαυξημένο κατά 55%), που σημαίνει ότι για εισοδήματα 5.000 ευρώ θα
πρέπει να καταβάλουν συνολικό φόρο 2.015 ευρώ, για εισοδήματα 7.000 ευρώ
θα πρέπει να πληρώσουν συνολικά 2.821 ευρώ και για εισοδήματα 10.000
ευρώ θα πρέπει να πληρώσουν 4.030 ευρώ.
Αφορολόγητα αποθεματικά
Η εντυπωσιακή πάντως αύξηση του φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων,
κατά 137,3%, αποδίδεται και στις εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ που
καλούνται να επιστρέψουν, και μάλιστα εντόκως, στο Δημόσιο δεκάδες
επιχειρήσεις που στις χρήσεις 2003 και 2004 προχώρησαν στο σχηματισμό
αφορολόγητων αποθεματικών.
Η φορολογία στα ακίνητα
Εκτός όμως από τις ανωτέρω κατηγορίες φορολογουμένων και οι ιδιοκτήτες
ακινήτων, ειδικά των αστικών, θα κληθούν να συμβάλουν στο πρωτογενές
πλεόνασμα του 2014, αφού οι φόροι περιουσίας προβλέπεται να διαμορφωθούν
στα 3.937 εκατ., σημειώνοντας αύξηση έναντι του 2013 κατά 41,4%, κυρίως
λόγω της εισαγωγής του ΕΝΦΑ, αλλά και των εισπράξεων του ΕΕΤΑ 2013, η
ολοκλήρωση των οποίων αναμένεται, σε ταμιακή βάση, το Μάιο 2014.
Οσον αφορά τις ανατροπές στα ακίνητα, θα πρέπει να αναφερθεί και η
θέσπιση αυτοτελούς φορολόγησης για τα ενοίκια με επιβολή φόρου από το
πρώτο ευρώ.
Το εισόδημα από ενοίκια φορολογείται πλέον με συντελεστή 10% για τα
πρώτα 12.000 ευρώ και με 33% για εισόδημα πάνω από αυτό το όριο. Αυτό
σημαίνει ότι χιλιάδες μικροϊδιοκτήτες που έχουν εισόδημα μόνο από
μισθώματα χάνουν το αφορολόγητο των 5.000.
Το «τρικ» με τα φυσικά πρόσωπα
Μπορεί η φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων να εμφανίζει μείωση στο
νέο κρατικό προϋπολογισμό, στα 6,9 δισ. ευρώ από 7,9 δισ. ευρώ, ή κατά
13,8%, όμως σε καμία περίπτωση αυτή δεν οφείλεται σε ελαφρύνσεις που θα
απολαύσουν το επόμενο έτος μισθωτοί και συνταξιούχοι.
Το αντίθετο μάλιστα, το 2014 θα εκτιναχθούν στα ύψη οι φόροι και για
εκατομμύρια μισθωτούς και συνταξιούχους που βαρύνονται με ένα ή
περισσότερα προστατευόμενα τέκνα, αφού καταργήθηκε το σύνολο σχεδόν των
φοροαπαλλαγών.
Ειδικότερα, με τις αλλαγές που επήλθαν χάνεται η έκπτωση φόρου για
τόκους δανείων πρώτης κατοικίας, για δίδακτρα, ασφάλιστρα, ενοίκια, ενώ
και η απαλλαγή για ιατρικά έξοδα χορηγείται πλέον σε λίγους
φορολογούμενους, καθώς για να αναγνωριστούν τα έξοδα θα πρέπει να
ξεπερνούν το 5% του συνολικού εισοδήματος του φορολογούμενου.
Επισημαίνεται ότι η εν λόγω μείωση οφείλεται (αντίστροφα αυτή τη φορά)
στο γεγονός ότι κατηγορίες φορολογουμένων που μέχρι φέτος φορολογούνταν
ως φυσικά πρόσωπα θα φορολογηθούν από το επόμενο έτος ως νομικά.
Λιγότερα από το παρελθόν
Οι άμεσοι φόροι ΠΟΕ θα περιοριστούν στα 1.967 εκατ. ευρώ, από 2.690
εκατ. ευρώ το 2013, καταγράφοντας μείωση 26,9%, κυρίως λόγω του
γεγονότος ότι τα έσοδα του 2013 ήταν πολύ αυξημένα, καθώς εισπράχθηκαν
ΦΑΠ τριών παρελθόντων ετών (ΦΑΠ 2010, 2011 και 2012).
Οι λοιποί άμεσοι φόροι θα διαμορφωθούν στα 2.762 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 73 εκατ. ευρώ ή 2,6% έναντι του 2013.
Μειώνονται τα έσοδα από έμμεσους φόρους
Οι έμμεσοι φόροι προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 24.087 εκατ. ευρώ,
παρουσιάζοντας μείωση κατά 1,8% έναντι του 2013. Η μείωση αυτή
αποδίδεται κυρίως στη σημαντική μείωση των εισπράξεων από λοιπούς φόρους
συναλλαγών, οι οποίοι προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 507 εκατ.
ευρώ έναντι 842 εκατ. ευρώ το 2013, λόγω της μη επανάληψης εσόδων από
τους φόρους συγκέντρωσης κεφαλαίων που προήλθαν, το 2013, από την
ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, καθώς και από τη συρρίκνωση του φόρου
μεταβίβασης ακινήτων.
Τα έσοδα από ΦΠΑ αναμένεται να διαμορφωθούν στα 13.533 εκατ. ευρώ,
οριακά μειωμένα κατά 0,8% έναντι του 2013, ενώ οι φόροι κατανάλωσης
προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 9.134 εκατ. ευρώ, οριακά αυξημένοι
έναντι του περασμένου έτους.
Τα έσοδα από τον ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων και από ΦΠΑ πετρελαιοειδών
αναμένεται να ανακάμψουν και να διαμορφωθούν 2,5% και 3,7% υψηλότερα
αντίστοιχα το 2014 έναντι του 2013.
Ο ΦΠΑ στην εστίαση
«Εχουμε ενδείξεις ότι η επιλογή μας να μειώσουμε το ΦΠΑ στην εστίαση
είχε θετικό αποτέλεσμα» επισήμανε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρ.
Σταϊκούρας, χωρίς όμως να αποσαφηνίσει εάν τελικά από το νέο έτος ο ΦΠΑ
στην εστίαση θα παραμείνει στο 13% ή θα αυξηθεί και πάλι στο 23%,
ποσοστό πάντως που επιθυμεί διακαώς η τρόικα.
Ωστόσο, το οικονομικό επιτελείο ευελπιστεί ότι η καλύτερη του
αναμενομένου πορεία θα αποδειχθεί ισχυρό επιχείρημα για να καμφθούν οι
αντιστάσεις της τρόικας.
Επισημαίνεται ότι, αν και αρχικώς είχε εκτιμηθεί ότι θα οδηγούσε σε
απώλεια εσόδων 140 εκατ. ευρώ, τελικά οι εισπράξεις ΦΠΑ λοιπών προϊόντων
αναμένεται να υπερβούν το στόχο κατά 161 εκατ. ευρώ.