17 ερωτήσεις και απαντήσεις για το νέο ασφαλιστικό "χαράτσι" 26,9%

Σκληρό "χτύπημα" στους ήδη καθημαγμένους από την ύφεση και την άγρια φορολογία επαγγελματίες δίνει η επιβολή, από 1/1/2017, του διπλού ασφαλιστικού "χαρατσιού" 26,9% επί του εισοδήματος το οποίο δήλωσαν το 2015.

Σε συνθήκες όπου οι αμοιβές των επαγγελματιών έπεσαν κατά 11% το 2016 (σε σχέση με το 2015) και ενώ από τις πρώτες κιόλας μέρες του 2017 "τρέχει" νέα φορολαίλαπα (με τις αυξήσεις στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης), μετά το μπαράζ των αυξήσεων στους φορολογικούς συντελεστές πέρσι, οι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι θα κληθούν να καταβάλουν φέτος τουλάχιστον 1,2 δισ. ευρώ για εισφορές.

Το "Κ" απαντά σε 17 ερωτήσεις, οι οποίες "καίνε" αυτήν τη στιγμή 850.000 επαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους που είναι σήμερα ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ και στο ΕΤΑΑ, για το πώς θα εφαρμοστεί το ασφαλιστικό "χαράτσι" του 26,9% από 1/1/2017.

1. Τι είναι η ασφαλιστική εισφορά 26,9%

Είναι η διπλή υποχρεωτική ασφαλιστική εισφορά την οποία πρέπει να καταβάλλουν όλοι ανεξαιρέτως οι νυν ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ για τον κλάδο της κύριας σύνταξης και την υγειονομική περίθαλψη.

2. Πώς "μοιράζεται" η εισφορά του 26,9% από 1/1/2017;

- Το ποσοστό 20% αφορά τον κλάδο της κύριας σύνταξης.

- Το 6,9% την υγειονομική περίθαλψη (ΕΟΠΥΥ).

Με άλλα λόγια, το 20% "πιστώνεται" στον "προϋπολογισμό" των εισφορών του ασφαλισμένου στο ασφαλιστικό ταμείο του, από τον οποίο θα προκύψει μελλοντικά το ποσό της κύριας σύνταξής του.

Το ποσοστό 6,9% δίνει το δικαίωμα "δωρεάν" πρόσβασης στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και στη "συμμετοχή" έως 25% στην αγορά φαρμάκων.

3. Από πότε ισχύει;

Από 1η Ιανουαρίου 2017. Μέχρι τέλος Ιανουαρίου αναμένεται να έχει σταλεί το ειδοποιητήριο από τον ΕΦΚΑ για την καταβολή της διπλής εισφοράς του Ιανουαρίου μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου.

4. Ποιους αφορά πιο συγκεκριμένα;

Οι επαγγελματίες τους οποίους αφορά –κατά πλειοψηφία– η ασφαλιστική εισφορά 20% είναι:

- Μισθωτοί με μπλοκάκι (είτε με τον ίδιο εργοδότη είτε με άλλο, δεύτερο τρίτο κ.λπ. εργοδότη)

- Έμποροι

- Βιοτέχνες

- Αυτοκινητιστές (π.χ., ιδιοκτήτες-οδηγοί ταξί, φορτηγών)

- Μηχανικοί

- Γιατροί

- Δικηγόροι

- Συμβολαιογράφοι

- Μέλη ή μέτοχοι εταιρειών (πλην Ανώνυμων Εταιρειών και Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών Εταιρειών)

- Διορισμένοι διευθυντές, γενικοί διευθυντές, εντεταλμένοι, διευθύνοντες ή συμπράττοντες σύμβουλοι, διοικητές εταιρειών ή συνεταιρισμών.

5. Τι γίνεται με το σύστημα εισφορών το οποίο ίσχυε μέχρι και τις 31/12/2016;

Το ισχύον μέχρι τις 31/12/2016 σύστημα υπολογισμού των εισφορών (διάφορες παραλλαγές των ασφαλιστικών "κλάσεων") παύει αυτομάτως να ισχύει από 1/1/2017, με την έναρξη ισχύος του νέου συστήματος.

6. Τι θα γίνει με τις εισφορές οι οποίες προέρχονται από το ισχύον μέχρι τις 31/12/2016;

Οι ληξιπρόθεσμες και εμπρόθεσμες οφειλές των ασφαλισμένων στον ΟΑΕΕ και τον ΕΤΑΑ, οι οποίες προέρχονται από τον τρόπο υπολογισμού που ίσχυε μέχρι και τις 31/12/2016, συνεχίζουν να ισχύουν και πρέπει να καταβληθούν.

- Αυτό σημαίνει πως όσοι ασφαλισμένοι έχουν κάνει διακανονισμό ληξιπρόθεσμων χρεών πρέπει να συνεχίσουν να καταβάλλουν τις σχετικές δόσεις. Όσοι έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές μέχρι 31/12/2016 και δεν έχουν προβεί σε διακανονισμό θα πρέπει να προβούν (ισχύει συνεχώς η "πάγια ρύθμιση" των 12 μηνιαίων δόσεων) σε διακανονισμό, προκειμένου να "επανενταχθούν" στο ασφαλιστικό σύστημα καταβάλλοντας τις νέες τρέχουσες εισφορές από 1/1/2017.

- Οι εμπρόθεσμες οφειλές, π.χ. οι εισφορές του διμήνου Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2016 στον ΟΑΕΕ, θα πρέπει να καταβληθούν εντός του Ιανουαρίου του 2017.

7. Ποιος καταβάλλει αυτή την εισφορά;

- Για τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ οι οποίοι έχουν εξαρτημένη σχέση εργασίας και πληρώνονται με μισθολόγιο (ακόμα και αν είναι μέλη δ.σ. εταιρείας, πλην Α.Ε. και Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών Εταιρειών), δελτίο παροχής υπηρεσιών, "μπλοκάκι", η εισφορά 20% "μοιράζεται" ως εξής:

- Ποσοστό 6,67% καταβάλλει ο ασφαλισμένος.

- Ποσοστό 13,33% καταβάλλει ο εργοδότης (ιδιοκτήτης επιχείρησης).

- Ποσοστό 6,9% καταβάλλει ο ασφαλισμένος.

- Για τους αυτασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ (π.χ., ιδιοκτήτες εμπορικών καταστημάτων) και τον ΕΤΑΑ (π.χ., ιδιοκτήτες τεχνικών, δικηγορικών γραφείων, ιατρείων) ιδιοκτήτες επιχειρήσεων, το διπλό ασφαλιστικό "χαράτσι" 26,9% θα καταβληθεί ολόκληρο από τους ίδιους με βάση το καθαρό δηλωτέο εισόδημά τους.

- Για όσους αυτασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ και τον ΕΤΑΑ είναι μέτοχοι μίας εταιρείας (π.χ., τεχνικών εταιρειών κ.λπ.), το διπλό ασφαλιστικό "χαράτσι" 26,9% θα καταβληθεί από τους ίδιους με βάση τα κέρδη τα οποία αποκομίζουν ως ποσοστό του εταιρικού μεριδίου τους.

Παράδειγμα

Μέτοχος με μερίδιο 10% σε εμπορική εταιρεία έχει ετήσιο κέρδος 15.000 ευρώ.

Θα καταβάλει εισφορές κλάδου κύριας σύνταξης-ΕΟΠΥΥ ύψους 26,9% x 10% x 15.000 ευρώ = 403 ευρώ.

8. Τι γίνεται στην περίπτωση που ένας επαγγελματίας δηλώνει μηδενικό εισόδημα ή ακόμα και ζημίες;

Θα καταβάλει μηνιαία εισφορά 26,9% επί του μηνιαίου βασικού μισθού άγαμου ανειδίκευτου εργάτη, δηλαδή επί των 586 ευρώ, δηλαδή 157 ευρώ μηνιαίως ή 1.891 ευρώ ετησίως.

9. Το διπλό ασφαλιστικό "χαράτσι" 26,9% ισχύει ανεξαρτήτως του ύψους του δηλωθέντος εισοδήματος;

Όχι, έχει οριστεί ανώτατο όριο στη βάση υπολογισμού των εισφορών. Το όριο αυτό ανέρχεται σε μηνιαία βάση στο 10πλάσιο του βασικού μισθού άγαμου ανειδίκευτου εργάτη (10 x 586 = 5.860 ευρώ). Έτσι, ένας ασφαλισμένος δεν επιτρέπεται να καταβάλλει πάνω από το 26,9% των 5.860 ευρώ μηνιαίως (δηλαδή πάνω από 1.576 ευρώ/μήνα) και πάνω από το 26,9% των 70.320 ευρώ ετησίως (δηλαδή πάνω από 18.916 ευρώ/έτος).

Παράδειγμα

Ασφαλισμένος στο ΕΤΑΑ δήλωσε 80.000 ευρώ ετησίως.

Η διπλή εισφορά την οποία έπρεπε να καταβάλει υποχρεωτικά ανέρχεται σε 26,9% x 80.000 ευρώ = 21.500 ευρώ.

Ωστόσο, λόγω του ανώτατου ορίου που προβλέπει ο νόμος, ο εν λόγω ασφαλισμένος θα καταβάλει 18.916 ευρώ (ή 1.576 ευρώ/μήνα), δηλαδή 2.604 ευρώ λιγότερα.

10. Κάθε πότε θα καταβάλλονται οι εισφορές;

Οι εισφορές θα υπολογίζονται σε μηνιαία βάση και θα καταβάλλονται στο τέλος του επόμενου μήνα. Έτσι οι εισφορές του Ιανουαρίου  θα καταβληθούν έως τις 28.2.2017, οι εισφορές του Φεβρουαρίου έως τις 31.3.2017 κοκ.

Παράδειγμα

Έμπορος ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ έχει καθαρό δηλωτέο εισόδημα 10.000 ευρώ το 2015. Θα καταβάλλει κάθε μήνα φέτος 26,9% x 10.000 ευρώ = 2.690 ευρώ/έτος (ή 269 ευρώ/μήνα αρχής γενομένης από τον τρέχον μήνα).

11. Επί ποιου εισοδήματος θα επιβληθεί;

Επί του καθαρού εισοδήματος το οποίο δηλώθηκε κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος. "Καθαρό δηλωτέο εισόδημα" είναι το εισόδημα το οποίο δηλώθηκε μετά την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών (με βάση το σύστημα που ίσχυε το 2015).

12. Θα επιβληθεί η εισφορά επί του εισοδήματος που δηλώθηκε το 2016;

Όχι, η εισφορά θα επιβληθεί επί του τελευταίου φορολογικά "εκκαθαρισμένου" έτους, δηλαδή επί του εισοδήματος το οποίο δηλώθηκε το 2015.

13. Θα επαναϋπολογιστεί η εισφορά 20% με βάση το εισόδημα που δηλώθηκε το 2016;

Ναι, μετά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων του 2016, θα υπολογιστεί η εισφορά 20% επί του δηλωτέου εισοδήματος του 2016. Έπειτα θα γίνει συμψηφισμός των ποσών που κατέβαλε ο επαγγελματίας, π.χ., για το α' εξάμηνο του 2015 με τα ποσά τα οποία έπρεπε να καταβάλει ο ίδιος στο ίδιο διάστημα με βάση το εισόδημα που δήλωσε το 2016.

Παράδειγμα

Ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ δήλωσε το 2015 καθαρό εισόδημα 20.000 ευρώ.

Θα καταβάλει το 2017 εισφορές ύψους 26,9% x 20.000 ευρώ = 5.380 ευρώ ετησίως.

Ο ίδιος ασφαλισμένος, όμως, δήλωσε το 2016 εισόδημα 18.000 ευρώ.

Έτσι,θα έπρεπε να καταβάλει 26,9% x 18.000 ευρώ = 4.842 ευρώ.

Με άλλα λόγια, προκύπτει μια διαφορά 538 ευρώ (5.380 ευρώ - 4.842 ευρώ). Η διαφορά αυτή, εφόσον ο ασφαλισμένος δεν οφείλει τίποτα στο Ταμείο του, θα του επιστραφεί ή θα του αφαιρεθεί από τις εισφορές του επόμενου έτους.

Αν η διαφορά που προκύψει μεταξύ των εισφορών που καταβλήθηκαν (με βάση το εισόδημα του 2015) και των εισφορών που έπρεπε να καταβληθούν (με βάση το εισόδημα του 2016) είναι αρνητική, τότε θα πρέπει να καταβληθεί από τον ασφαλισμένο.

14. Τι θα ισχύσει για όσους ασφαλισμένους έχουν έως 5 χρόνια ασφάλιση;

Θα ισχύσει μια μεταβατική περίοδος προσαρμογής στον συντελεστή 20% που αφορά την εισφορά της κύριας σύνταξης (και όχι την εισφορά 6,9%, η οποία θα ισχύει από τον πρώτο χρόνο ασφάλισης) για τους ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ και τους αποφοίτους ΑΕΙ που είναι εγγεγραμμένοι στον αντίστοιχο επιστημονικό σύλλογο ή επαγγελματικό επιμελητήριο (εφόσον είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου).

- Τα πρώτα δύο χρόνια ασφάλισης θα ισχύει συντελεστής 14%.

- Τα επόμενα τρία χρόνια ασφάλισης θα ισχύει συντελεστής 17%.

- Στον 6ο χρόνο ασφάλισης θα ισχύει συντελεστής 20%.

Βάση υπολογισμού της εισφοράς θα είναι το 70% του βασικού μισθού άγαμου ανειδίκευτου εργάτη (70% των 586 ευρώ, δηλαδή τα 410 ευρώ).

Παράδειγμα

Γιατρός ασφαλισμένος στο ΕΤΑΑ κλείνει την 1/1/2017 τον τρίτο χρόνο ασφάλισής του.

Θα καταβάλει κατ' ελάχιστον για τον κλάδο κύριας σύνταξης του εισφορά 17% x 410 ευρώ = 69,7 ευρώ/μηνιαίως και 836 ευρώ στο σύνολο του έτους.

Για τον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης θα καταβάλει εισφορά 6,9% x 410 ευρώ = 28,2 ευρώ/μήνα και 339 ευρώ στο σύνολο του έτος.

Συνολικά, θα καταβάλει 1.175 ευρώ ετησίως ή 97 ευρώ μηνιαίως.

15. Θα υπάρξει κάποια έκπτωση για όσους έχουν πάνω από 5 χρόνια ασφάλισης;

Ναι, ο νόμος προβλέπει μια κλίμακα εκπτώσεων αποκλειστικά για όσους ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ (μηχανικοί, γιατροί, δικηγόροι) έχουν πάνω από 5 χρόνια ασφάλισης και δήλωσαν εισόδημα από 7.000 έως 58.000 ευρώ.

Η έκπτωση αυτή ξεκινά από το επίπεδο του 50% για όσους δήλωσαν 7.000-13.000 ευρώ και καταλήγει στο 5% για εισοδήματα 57.000-58.000 ευρώ.

Παράδειγμα

Μηχανικός ασφαλισμένος στο ΕΤΑΑ δήλωσε εισόδημα 12.000 ευρώ.

Θα καταβάλει εισφορά για κύρια σύνταξη και ΕΟΠΥΥ 26,9% x 50% (έκπτωση) x 12.000 ευρώ = 1.614 ευρώ ετησίως ή 134 ευρώ/μήνα.

16. Τι θα γίνει με όσους απασχολούνται παράλληλα και σε άλλη δουλειά;

Θα καταβληθεί υποχρεωτικά η διπλή εισφορά 26,9% για κάθε εισόδημα το οποίο αποκτάται από κάθε επαγγελματική δραστηριότητα, είτε αυτό προέρχεται από "εξαρτημένη εργασία" (μισθωτή απασχόληση) είτε από επιχειρηματική δραστηριότητα.

Παράδειγμα

Επαγγελματίας ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ δήλωσε εισόδημα 12.000 ευρώ από δραστηριότητά του και εισόδημα 5.000 ευρώ από εισόδημα το οποίο απέκτησε από τη συμμετοχή του σε εμπορική εταιρεία.

Θα καταβάλει εισφορά για κύρια σύνταξη και ΕΟΠΥΥ 26,9% x 12.000 ευρώ = 3.228 ευρώ/έτος ή 269 ευρώ /μήνα για τη δραστηριότητά του ως επαγγελματίας.

Παράλληλα, θα καταβάλει 26,9% x 5.000 ευρώ = 1.345 ευρώ για το εισόδημα το οποίο απέκτησε ως εταίρος της εμπορικής επιχείρησης.

Από το συνολικό εισόδημά του, ύψους 17.000 ευρώ, θα καταβάλει 2.959 ευρώ.

17. Τι εισφορές θα καταβάλλουν τα "μπλοκάκια";

Όποιος αμείβεται με δελτίο παροχής υπηρεσιών ("μπλοκάκια") θα υπαχθεί και αυτός στο καθεστώς του διπλού ασφαλιστικού "χαρατσιού".

Σύμφωνα με όσα προκύπτουν από τον νόμο Κατρούγκαλου, ακόμα και αν κάποιος εργάζεται παράλληλα ως μισθωτός, θα πρέπει να καταβληθούν γι’ αυτόν εισφορές 26,9%, (με εξαίρεση όσους έχουν μηδενικό εισόδημα από το "μπλοκάκι" ια, έτσι, δεν θα πληρώσουν τίποτα).

Παράδειγμα

Μισθωτός με "μπλοκάκι" αμείβεται με μισθολόγιο με 14.000 ευρώ ετησίως στην επιχείρηση "Α" και καταβάλλει ως μισθωτός μαζί με τον εργοδότη του τις καθορισμένες ασφαλιστικές εισφορές.

Ο ίδιος μισθωτός απασχολείται σε άλλη, δεύτερη επιχείρηση "Β" και αμείβεται με μπλοκάκι με 3.000 ευρώ ετησίως.

Για το εισόδημα από το "μπλοκάκι" θα καταβληθεί εισφορά 20% (6,67% από τον ασφαλισμένο και 13,33% από τον εργοδότη) για τον κλάδο κύριας σύνταξης και 6,9% για τον ΕΟΠΥΥ.

Το ποσό που θα πρέπει να καταβάλει ο ασφαλισμένος μισθωτός με μπλοκάκι για τη δεύτερη απασχόλησή του είναι:

- 6,7% (μερίδιο ασφαλισμένου από την εισφορά 20% για την κύρια ασφάλιση) x 3.000 ευρώ = 201 ευρώ /έτος ή 16 ευρώ/μήνα.

- 6,9% (εισφορά υγειονομικής περίθαλψης ) x 3.000 ευρώ = 207 ευρώ/ έτος ή 17 ευρώ/μήνα.

Το ποσό το οποίο πρέπει να καταβάλει ο εργοδότης για τη δεύτερη απασχόληση του εργαζομένου του είναι:

- 13,3% (μερίδιο εργοδότη στην εισφορά 20% για την κύρια ασφάλιση του εργαζομένου του) x 3.000 ευρώ = 399 ευρώ/έτος ή 33 ευρώ/μήνα.