Με την παρ. 2 του άρθρου 14 του Ν. 4225/2013 που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ
τ. Α΄ της 7-1-2014, τροποποιήθηκε η παρ. 1 του άρθρου 80 του Ν.
4144/2013, που ψηφίσθηκε τον Απρίλιο του 2013, με το οποίο, για την
διευκόλυνση προφανώς των επιχειρήσεων και τον περιορισμό της
γραφειοκρατίας, αποφασίσθηκε η κατάργηση της προαναγγελίας και της
γνωστοποίησης στο ΣΕΠΕ της υπερωριακής εργασίας των μισθωτών και
καθιερώθηκε η υποχρέωση των επιχειρήσεων που απασχόλησαν το προσωπικό
τους υπερωριακά τον προηγούμενο μήνα, να υποβάλλουν στο ΣΕΠΕ την
στατιστικού χαρακτήρα ενημέρωση με το έντυπο Ε8 της ηλεκτρονικής
υποβολής στο ΠΣ του Υπουργείου Εργασίας το πρώτο 15θήμερο του επόμενου
μήνα, και με τον τρόπο αυτό οι υπερωρίες που πραγματοποίησε το προσωπικό
τους τον προηγούμενο μήνα θεωρούνται νόμιμες.
Με το άρθρο αυτό του Ν.4144/2013 είχε ορισθεί επίσης ότι για την
πραγματοποίηση της νόμιμης υπερωριακής εργασίας των μισθωτών δεν
απαιτείται πλέον η προηγούμενη άδεια του ΣΕΠΕ, ούτε καν η προαναγγελία
της και απαιτείται μόνο η συμπλήρωση στο Ειδικό Βιβλίο Υπερωριών των
στοιχείων που έχει ορίσει το άρθρο 13 του Ν.3846/3010, όπως
συμπληρώνονται με το νέο αυτό νόμο, και η ενημέρωση απλά του ΣΕΠΕ τον
επόμενο μήνα, για το ποιες και πόσες ώρες υπερωριακής εργασίας έχει
συμπληρώσει κάθε εργαζόμενος, προκειμένου να μην υπερβεί το από το νόμο
επιτρεπόμενο ετήσιο ανώτατο όριο υπερωριών (120 ή 60, αναλόγως σε ποια
διάταξη θεμελιώνει κάθε εργαζόμενος το δικαίωμά του για την πρόσθετη
εργασία του αυτή).
Εκ των υστέρων και μόλις εντός τριών μηνών από την έναρξη της ισχύος
της ΥΑ για την ηλεκτρονική γνωστοποίηση των υπερωριών στο ΣΕΠΕ
(1-10-2013) που προέβλεψε ο Ν. 4144/2013, «οι ειδήμονες» του Υπουργείου
Εργασίας διαπίστωσαν την ανάγκη, χάριν πάλι της διευκόλυνσης των
επιχειρήσεων και όχι μόνο, ότι το μέτρο αυτό της αυτενεργείας των
εργοδοτών στην περίπτωση της υπερωριακής εργασίας, χωρίς δηλαδή την
προηγούμενη έγκριση του ΣΕΠΕ, μπορεί να εφαρμοσθεί και στην περίπτωση αλλαγής της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων,
(έναρξη και λήξη της ημερήσιας εργασίας και ημέρα ανάπαυσης των
μισθωτών), και έτσι ψηφίσθηκε η παρ. 2 του άρθρου 14 του νέου αυτού
νόμου με την οποίο ορίζεται ότι από την έναρξη της ισχύος του νόμου:
1. Κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των μισθωτών εν γένει, καθώς και η νόμιμη κατά την ισχύουσα νομοθεσία υπερωριακή απασχόληση των μισθωτών καταχωρείται υποχρεωτικά, πριν την έναρξη πραγματοποίησής της, στο Ειδικό Βιβλίο Τροποποίησης Ωραρίου Εργασίας και Υπερωριών που τηρείται από τον εργοδότη, χωρίς να απαιτείται η θεώρησή του από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΣΕΠΕ.
2. Το Ειδικό αυτό Βιβλίο πρέπει να τηρείται υποχρεωτικά
από όλες τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες εν γένει, που
απασχολούν προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου και επί του
οποίου εφαρμόζονται οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας, έστω και αν δεν απασχολούν το προσωπικό τους αυτό υπερωριακά λόγω της φύσης του αντικειμένου των εργασιών τους ή
δεν συνηθίζουν να κάνουν αλλαγές του χρόνου εργασίας του προσωπικού
τους, είτε επειδή απασχολούν μικρό αριθμό εργαζομένων, είτε απασχολούν
μία και μόνο ομάδα (βάρδια) εργασίας.
3. Το βιβλίο αυτό προβλέπεται ότι μπορεί να τηρείται χειρόγραφα ή
μηχανογραφικά. Επειδή όμως σύμφωνα με το νόμο αυτό απαιτείται να τίθεται
στο τέλος κάθε σελίδας του η υπογραφή των εργαζομένων, είτε αν
εργάσθηκαν υπερωριακά είτε αν άλλαξαν οι ώρες εργασίας τους ή η μέρα
ανάπαυσής τους (ρεπό), αν το βιβλίο αυτό τηρείται μηχανογραφικά πρέπει
να γίνεται εκτύπωση των σελίδων του, να υπογράφεται από τους
εργαζομένους που αφορά η εγγραφή και μετά να στοιχειοθετείται σε μορφή
ημερολογίου και έτσι εκτός της μηχανογραφικής μορφής του θα υπάρχει και η έντυπη υπογεγραμμένη από τους μισθωτούς.
4. Το βιβλίο αυτό πρέπει να τηρείται σε κάθε χώρο εργασίας,
δηλαδή τόσο στην έδρα της επιχείρησης όσο και στα υποκαταστήματά της ή
άλλες εγκαταστάσεις της ανά την Χώρα, να διατηρείται από τον εργοδότη
επί μία 5ετία από την συμπλήρωσή του και να τίθεται στη διάθεση των
ελεγκτικών οργάνων προς έλεγχο οσάκις ζητηθεί.
Δεν διευκρινίζεται όμως και πάλι, όπως είχαμε παρατηρήσει και στον
προηγούμενο νόμο 4144/2013, από ποια ημερομηνία αρχίζει να υπολογίζεται
και σε ποια ημερομηνία συμπληρώνεται η 5ετία, αφού στο ίδιο βιβλίο
αναγράφονται υπερωρίες που πραγματοποιήθηκαν πριν την συμπλήρωση 5ετίας
αλλά και οι πλέον πρόσφατες, και έτσι δεν προκύπτει από το νόμο το πότε
μπορούμε να το καταστρέψουμε χωρίς συνέπειες.
5. Στο Ειδικό αυτό βιβλίο θα υπάρχουν οι εξής πλέον στήλες:
α) Το ονομ/νυμο και η ειδικότητα του μισθωτού.
β) Η ώρα έναρξης και λήξης του ωραρίου εργασίας.
γ) Η τροποποίηση που επέρχεται στο ωράριο εργασίας.
δ) Η ημερομηνία πραγματοποίησης της τροποποίησης ή της υπέρβασης του νομίμου ωραρίου.
ε) Η ώρα έναρξης και λήξης της υπέρβασης του νομίμου ωραρίου.
στ) Η αιτία για την οποία πραγματοποιείται η υπερωριακή απασχόληση.
ζ) Η ημερομηνία χορήγησης αναπληρωματικής ανάπαυσης (ΡΕΠΟ) όπου τούτο απαιτείται και τέλος,
η) Η υπογραφή του εργαζομένου.
Από όλα τα παραπάνω σαφώς προκύπτουν οι εξής μεταβολές στα όσα γνωρίζαμε για τα θέματα αυτά μέχρι σήμερα.
1. Από την έναρξη της ισχύος της νέας αυτής διάταξης, παρότι δεν ορίζεται ρητά, οι αλλαγές των ωραρίων εργασίας των εργαζομένων και η οργάνωση του χρόνου εργασίας τους σε
διαφορετικές ημέρες και ώρες από αυτές που έχουν δηλωθεί με το
ηλεκτρονικό Έντυπο Ε4 (αρχικό ή συμπληρωματικό / τροποποιητικό), για
τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα αυτών που απασχολούν μεγάλο
αριθμό εργαζομένων σε περισσότερες ομάδες (Βάρδιες) εργασίας και εξ
ορισμού αναγκάζονται να πραγματοποιούν πολλές και ποικίλες αλλαγές
σχεδόν καθημερινά στα προγράμματα εργασίας τους λόγω ασθενειών, αδειών,
απουσιών κλπ, αλλά και των ίδιων των Υπηρεσιών του ΣΕΠΕ και προφανώς και
του Πληροφοριακού Συστήματος, το οποίο συχνά απορρυθμίζεται (πέφτει)
από υπερφόρτωση λόγω τεχνικών ατελειών, και έτσι προκύπτει κατά τη γνώμη
μας, χωρίς όμως και αναφέρεται ευθέως στο νόμο ότι δεν θα
υποβάλλονται πλέον ηλεκτρονικά με τα αντίστοιχα έντυπα της ηλεκτρονικής
υποβολής στο Πληροφοριακό Σύστημα (ΠΣ) του Υπουργείου Εργασίας. Για το λόγο αυτό απαιτείται η τροποποίηση για 5η φορά από τον Ιούλιο του 2012, της ΥΑ για την ηλεκτρονική υποβολή των εντύπων στο ΣΕΠΕ και τον ΟΑΕΔ, που θα γίνει μάλλον με την ΥΑ που προβλέπεται από την ίδια τη διάταξη αυτή να εκδοθεί και αναμένεται.
2. Έτσι, όλες οι αλλαγές αυτές θα καταγράφονται πλέον μόνο στο νέο αυτό
βιβλίο, όπως γίνεται μέχρι σήμερα με τις νόμιμες υπερωρίες, προκειμένου
να ελέγχονται από τα όργανα του ΣΕΠΕ, αφού συμπληρωθούν οι αντίστοιχες
στήλες του νέου βιβλίου, όπως ορίζεται στο νέο αυτό νόμο.
3. Εννοείται ότι στο βιβλίο αυτό θα συνεχίσουν να καταγράφονται και οι
νόμιμες υπερωρίες των εργαζομένων, όπως και στο προηγούμενο υπόδειγμα με
το οποίο σας είχαμε εφοδιάσει με βάση την τροποποιούμενη ήδη με το νέο
αυτόν νόμο διάταξη του άρθρου 80 του Ν. 4144/2013 οι οποίες και μόνο θα εξακολουθήσουν να γνωστοποιούνται στο ΣΕΠΕ το πρώτο 15θήμερο του επόμενου μήνα.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Για υπενθύμισή σας σάς επαναλαμβάνουμε ότι στο βιβλίο αυτό αναγράφονται μόνο οι νόμιμες υπερωρίες, μέχρι
δύο (2) ώρες την ημέρα και μέχρι να συμπληρωθούν οι 120 ή οι 60 ώρες
υπερωριακής εργασίας το χρόνο, (30 ανά 6μηνο) που ορίζει το Ν.Δ/μα
515/1970, για το προσωπικό των βιομηχανικών και βιοτεχνικών
επιχειρήσεων. Δεν καταγράφονται δηλαδή οι ώρες υπερεργασίας, επειδή δεν είναι υπερωρίες, ούτε οι πέραν των δύο ή των 120/60 το χρόνο ώρες υπερωρία, αφού είναι παράνομες και ο νόμος ορίζει ρητά ότι στο βιβλίο αυτό καταγράφονται μόνο οι νόμιμες υπερωρίες οι οποίες και στη συνέχεια γνωστοποιούνται στο ΣΕΠΕ.
4. Επαναλαμβάνεται και στο νέο αυτό νόμο και εξακολουθεί να ισχύει η
υποχρέωση των εργοδοτών που πραγματοποιούν νόμιμη υπερωριακή απασχόληση
του προσωπικού τους και η οποία έχει καταχωρισθεί στο Ειδικό αυτό
Βιβλίο, να την γνωστοποιούν στο ΠΣ του Υπουργείου Εργασίας μέσα στο
πρώτο 15θήμερο του επόμενου μήνα συμπληρώνοντας το ηλεκτρονικό έντυπο Ε8
μαζί με τον συνημμένο σ΄ αυτό πίνακα, για το σύνολο των ωρών
υπερωριακής εργασίας που έχει πραγματοποιήσει κάθε εργαζόμενος μέσα στο
έτος, μέχρι τον συγκεκριμένο μήνα υποβολής του εντύπου. Αντίθετα καμία
υποχρέωση δεν επιβάλλεται για τους εργοδότες να ενημερώνουν το ΣΕΠΕ για
τις τυχόν αλλαγές στην οργάνωση του χρόνου εργασίας του προσωπικού τους
και στη χορήγηση ή μη αναπληρωματικής ανάπαυσης στην περίπτωση
απασχόλησής τους κατά ημέρα Κυριακή (νόμιμα ή παράνομα).
5. Να σημειωθεί εδώ ότι σύμφωνα με το ΒΔ 748/1966, αναπληρωματική ημέρα
ανάπαυσης σε άλλη ημέρα της επομένης εβδομάδας χορηγείται μόνο στην
περίπτωση απασχόλησης του προσωπικού κατά Κυριακή και όχι σε άλλη ημέρα αργίας ή ακόμη και απασχόλησης κατά την 6η ημέρα της εβδομάδας,
στην περίπτωση της 5θήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, αφού στην περίπτωση
του 5θημέρου δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση η απασχόληση του
προσωπικού κατά την 6η ημέρα της εβδομάδας, αφού δεν έχουν τροποποιηθεί
μέχρι σήμερα οι σχετικές περί αυτής διατάξεις.
6. Τέλος επαναλαμβάνονται και στο νέο νόμο οι υπενθυμίσεις ότι για κάθε
παράβαση ή μη σωστή τήρηση των παραπάνω οριζομένων θα επιβάλλονται κατά
των παραβατών εργοδοτών, ύστερα από τον σχετικό έλεγχο των ελεγκτικών
οργάνων του ΣΕΠΕ τα πρόστιμα που προβλέπονται στα άρθρα 24 και 28 του Ν.
3996/2011,όπως ισχύει σήμερα δηλαδή από 300,00 ευρώ το ελάχιστο μέχρι
50.000 ευρώ για κάθε παράβαση.
Επίσης σας πληροφορούμε ότι αναμένεται και η έκδοση Υπουργικής Απόφασης
για να μας δοθούν οδηγίες και λεπτομέρειες εφαρμογής του νόμου αυτού,
και ειδικότερα της παραπάνω διάταξης που μας αφορά όλους άμεσα, για την
οποία θα σας ενημερώσουμε άμεσα μόλις δημοσιευθεί στο ΦΕΚ.