ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ
Ο έλεγχος του εισοδηματικού κριτηρίου γίνεται με βάση τα εισοδήματα που
δηλώνονται στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικονομικού έτους που
προηγείται αυτού εντός του οποίου υποβάλλεται η αίτηση για
συνταξιοδότηση ή διενεργείται ο έλεγχος.
Στο ατομικό καθώς και στο οικογενειακό εισόδημα, εκτός από τα
εισοδήματα που δηλώνονται στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος,
συνυπολογίζονται τα ποσά που έχει εισπράξει ή που δικαιούται να
εισπράξει ο ίδιος και ο/η σύζυγος του/της επί εγγάμου, από βοηθήματα,
οικονομικές ενισχύσεις ή άλλες συντάξεις ή επιδόματα στην Ελλάδα ή στο
εξωτερικό, ανεξάρτητα αν είναι ή όχι προνοιακού χαρακτήρα, από τόκους
καταθέσεων, από νόμιμη διατροφή καθώς και από κάθε άλλο εισόδημα που δεν
έχει δηλωθεί, ακόμα και αν αυτά απαλλάσσονται από το φόρο ή δεν υπάρχει
από το νόμο υποχρέωση δήλωσής τους, τα οποία ανάγονται στο έτος του
οποίου ελέγχονται τα εισοδήματα.
Όταν ο ένας από τους συζύγους έχει δικαιωθεί από τον ΟΓΑ της σύνταξης
ανασφάλιστου υπερήλικα, οι ετήσιες συντάξεις του συνυπολογίζονται στο
οικογενειακό εισόδημα, προκειμένου να κριθεί, αν ο έτερος των συζύγων,
θα συνταξιοδοτηθεί από τον ΟΓΑ ως ανασφάλιστος υπερήλικας.
Το ποσό της καταβαλλόμενης παροχής στους ανασφάλιστους υπερήλικες δε
λαμβάνεται υπόψη κατά την εξέταση της συνδρομής των προϋποθέσεων για τη
συνέχιση καταβολής της εν λόγω παροχής.
Σε περίπτωση παραίτησης από τη λήψη περιοδικού βοηθήματος ή επιδόματος ή
σύνταξης, τα καταβληθέντα, πριν από τη διακοπή, περιοδικά βοηθήματα ή
επιδόματα ή συντάξεις, δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του
εισοδήματος κατά τον έλεγχο του εισοδηματικού κριτηρίου, τόσο κατά τη
χορήγηση της παροχής όσο και κατά τον επανέλεγχο.
ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ
Α) Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την απόδειξη της συνδρομής των
προϋποθέσεων χορήγησης της σύνταξης του ανασφάλιστου υπερήλικα για τους
αιτούντες την παροχή μετά την ισχύ των διατάξεων του Ν. 4093/2012 είναι
τα ακόλουθα:
1) Πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
Εάν πρόκειται για ομογενείς με χώρα καταγωγής την Τουρκία, που δεν
έχουν οικογενειακή μερίδα στην Ελλάδα, θα προσκομίζεται οποιοδήποτε
δημόσιο έγγραφο που αποδεικνύει την οικογενειακή τους κατάσταση.
2) Επικυρωμένο φωτοαντίγραφο του εντύπου Ε1 φορολογικής δήλωσης
εισοδήματος και Εκκαθαριστικού Σημειώματος της αρμόδιας Δημόσιας
Οικονομικής Υπηρεσίας (Δ.Ο.Υ.) του οικονομικού έτους που προηγείται
αυτού, εντός του οποίου υποβάλλεται η αίτηση.
Η υποβολή των δικαιολογητικών αυτών είναι υποχρεωτική και δεν θα
γίνεται δεκτή υπεύθυνη δήλωση, έστω και θεωρημένη από ΔΟΥ, περί μη
υποχρέωσης υποβολής φορολογικής δήλωσης.
Κατ' εξαίρεση για τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν το έτος 2012 και όσες
υποβληθούν το έτος 2013, μπορεί να γίνει δεκτή και υπεύθυνη δήλωση,
θεωρημένη από την αρμόδια ΔΟΥ, περί μη υποχρέωσης υποβολής φορολογικής
δήλωσης.
3) Υπεύθυνη Δήλωση του αιτούντος στην οποία να δηλώνει:
α) αν λαμβάνει ή δικαιούται σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή και αν ήταν
ασφαλισμένος ή όχι σε άλλον ασφαλιστικό φορέα και ποιόν και
β) τα ποσά που έχει εισπράξει ή που δικαιούται να εισπράξει ο ίδιος και
ο/η σύζυγός του/της επί εγγάμου, από βοηθήματα, οικονομικές ενισχύσεις ή
άλλες συντάξεις ή επιδόματα στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ανεξάρτητα αν
είναι ή όχι προνοιακού χαρακτήρα, από τόκους καταθέσεων, από νόμιμη
διατροφή καθώς και από κάθε άλλο εισόδημα που δεν έχει δηλωθεί, ακόμα
και αν αυτά απαλλάσσονται από το φόρο ή δεν υπάρχει από το νόμο
υποχρέωση δήλωσής τους, τα οποία ανάγονται στο έτος του οποίου
ελέγχονται τα εισοδήματα.
4) Σε περίπτωση που ο αιτών είχε ασφαλιστεί σε άλλο ασφαλιστικό φορέα,
βεβαίωση του φορέα, από την οποία να προκύπτει ο χρόνος ασφάλισης, το
επάγγελμα για το οποίο ασφαλίστηκε, αν παίρνει ή όχι και αν δικαιούται ή
όχι σύνταξη.
5) Σε περίπτωση που ο αιτών είναι έγγαμος και ο/η σύζυγός του είναι
συνταξιούχος άλλου ασφαλιστικού φορέα ή του Δημοσίου, της Ελλάδας ή του
εξωτερικού, υποβάλλεται επικυρωμένο αντίγραφο της αρχικής απόφασης
συνταξιοδότησής του/της συζύγου ή, αν πρόκειται για υπήκοο άλλης χώρας,
βεβαίωση του αρμόδιου ασφαλιστικού φορέα, αρμοδίως επικυρωμένη και
επίσημα μεταφρασμένη, από την οποία να προκύπτει αν ο/η σύζυγος
συνταξιοδοτείται και το ποσό της σύνταξης που λαμβάνει.
6) Για τον έλεγχο της μόνιμης και νόμιμης εικοσαετούς διαμονής στην
Ελλάδα υποβάλλονται από τον αιτούντα τα παρακάτω δικαιολογητικά:
α) Επικυρωμένα φωτοαντίγραφα όλων των σελίδων του/των διαβατηρίου/ων
τόσο του Ελληνικού όσο και του ξένου (εφόσον πρόκειται για πολίτες και
άλλων χωρών) της τελευταίας εικοσαετίας πριν την υποβολή της αίτησης.
β) Επίσης ο αιτών θα πρέπει να υποβάλει οποιοδήποτε από τα ακόλουθα
δικαιολογητικά από τα οποία να προκύπτει ο χρόνος διαμονής του στην
Ελλάδα την τελευταία εικοσαετία πριν από την υποβολής της αίτησης:
-Αντίγραφα των εντύπων Ε1 φορολογικής δήλωσης εισοδήματος ή θεωρημένα
εκκαθαριστικά σημειώματα της τελευταίας εικοσαετίας ή των εντύπων Ε9,
εφόσον έχουν υποβληθεί ή
-Βεβαίωση ασφαλιστικού φορέα από την οποία να προκύπτει η ασφάλισή του και επί εγγάμων η ασφάλιση του/της συζύγου ή
-Βεβαίωση έναρξης και συνέχισης άσκησης ελευθέρου επαγγέλματος από το
Τμήμα Μητρώου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. ή βεβαίωση για το έτος απόδοσης Α.Φ.Μ.
ή
-Απόσπασμα θεωρημένου βιβλιαρίου υγείας του δικαιούχου ή του/της συζύγου από τις αρμόδιες υπηρεσίες ή
-Μισθωτήριο συμβόλαιο με μισθωτή το δικαιούχο ή τον/τη σύζυγό του,
κατατεθειμένο και θεωρημένο από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. καθώς και υπεύθυνη
δήλωση στην οποία θα δηλώνεται α) ο ΑΦΜ του εκμισθωτή και β) ότι η
μίσθωση είναι σε ισχύ ή ότι έληξε και η ημερομηνία λήξης αυτής ή
-Βεβαίωση φοίτησης του/των τέκνου/ων.
Οποιοδήποτε άλλο έγγραφο στοιχείο από το οποίο προκύπτει η μόνιμη και νόμιμη διαμονή στην Ελλάδα.
7) Οποιοδήποτε άλλο έγγραφο ή στοιχείο κρίνει ο ΟΓΑ ότι απαιτείται για
την απόδειξη της ύπαρξης των προϋποθέσεων χορήγησης της παροχής.
Β) Για τον έλεγχο των ήδη συνταξιούχων ανασφαλίστων υπερηλίκων τα
δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη διαπίστωση της ύπαρξης των
προϋποθέσεων συνέχισης καταβολής της σύνταξης είναι τα ακόλουθα:
1) Τα δικαιολογητικά με αριθμό 1, 3 και 4 της προηγουμένης παραγράφου με στοιχείο Α.
2) Επικυρωμένο φωτοαντίγραφο του εντύπου Ε1 φορολογικής δήλωσης
εισοδήματος και Εκκαθαριστικού Σημειώματος της αρμόδιας Δημόσιας
Οικονομικής Υπηρεσίας (Δ.Ο.Υ.) του οικονομικού έτους που προηγείται
αυτού, εντός του οποίου διενεργείται έλεγχος.
Για τον επανέλεγχο του έτους 2013 για τους ήδη συνταξιούχους, σε
περίπτωση που δεν έχει υποβληθεί φορολογική δήλωση υποβάλλεται υπεύθυνη
δήλωση του συνταξιούχου, θεωρημένη από την αρμόδια ΔΟΥ, ότι δεν
υποχρεούται σε υποβολή φορολογικής δήλωσης.
Ο έλεγχος του εισοδηματικού κριτηρίου για τους ήδη συνταξιούχους μπορεί
να γίνει και με ηλεκτρονικές διασταυρώσεις με τη Γενική Γραμματεία
Πληροφοριακών Συστημάτων.
3) Σε περίπτωση που ο αιτών είναι συνταξιούχος άλλου ασφαλιστικού φορέα
ή του Δημοσίου, της Ελλάδας ή του εξωτερικού, υποβάλλεται επικυρωμένο
αντίγραφο της αρχικής απόφασης συνταξιοδότησής του ή, αν πρόκειται για
υπήκοο άλλης χώρας, βεβαίωση του αρμόδιου ασφαλιστικού φορέα, αρμοδίως
επικυρωμένη και επίσημα μεταφρασμένη, από την οποία να προκύπτει ότι
συνταξιοδοτείται.
Επί εγγάμων αν ο/η σύζυγος είναι συνταξιούχος άλλου ασφαλιστικού φορέα ή
του Δημοσίου, της Ελλάδας ή του εξωτερικού, υποβάλλεται επικυρωμένο
αντίγραφο της αρχικής απόφασης συνταξιοδότησής του/της συζύγου ή, αν
πρόκειται για υπήκοο άλλης χώρας, βεβαίωση του αρμόδιου ασφαλιστικού
φορέα, αρμοδίως επικυρωμένη και επίσημα μεταφρασμένη, από την οποία να
προκύπτει αν συνταξιοδοτείται ο/η σύζυγος και το ποσό της σύνταξης που
λαμβάνει.
4) Για τον έλεγχο της μόνιμης και νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα τα
τελευταία είκοσι (20) έτη πριν από τον έλεγχο, υποβάλλονται από το
συνταξιούχο τα παρακάτω δικαιολογητικά :
-Επικυρωμένα φωτοαντίγραφα όλων των σελίδων του/των διαβατηρίου/ων τόσο
του Ελληνικού όσο και του ξένου (εφόσον πρόκειται για πολίτες και άλλων
χωρών) της τελευταίας εικοσαετίας πριν από τον έλεγχο.
Επίσης υποβάλλεται οποιοδήποτε από τα ακόλουθα δικαιολογητικά από τα
οποία να προκύπτει ή να τεκμαίρεται ο χρόνος διαμονής του στην Ελλάδα:
α) Υπεύθυνη Δήλωση του συνταξιούχου στην οποία αναγράφονται τα διαστήματα παραμονής του στην Ελλάδα.
β) Πιστοποιητικό μετοίκησης του συνταξιούχου ή βεβαίωση από τον ΟΑΕΔ για την καταβολή επιδόματος στο συνταξιούχο.
γ) Οποιοδήποτε άλλο έγγραφο στοιχείο από το οποίο προκύπτει η μόνιμη και νόμιμη διαμονή στην Ελλάδα.
5) Οποιοδήποτε άλλο έγγραφο ή στοιχείο κρίνει ο ΟΓΑ ότι απαιτείται για
την απόδειξη της ύπαρξης των προϋποθέσεων συνέχισης χορήγησης της
παροχής.
Ειδικά για το έτος 2013 ο έλεγχος δύναται να πραγματοποιηθεί και χωρίς
την υποβολή των ως άνω δικαιολογητικών της παραγράφου με στοιχείο Β,
αλλά με διασταυρώσεις με αρχεία άλλων ασφαλιστικών φορέων και υπηρεσιών,
της Ελλάδας και του εξωτερικού ή με βάση στοιχεία που θα περιέλθουν σε
γνώση του ΟΓΑ ή με υπεύθυνη δήλωση του συνταξιούχου στην οποία θα
δηλώνονται όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για τη διαπίστωση της ύπαρξης
των προϋποθέσεων συνέχισης της συνταξιοδότησης.
Γ) Σε εξαιρετικές περιπτώσεις όταν η έκδοση βεβαιώσεων ασφαλιστικών
φορέων του εξωτερικού, όσον αφορά στην ασφάλιση ή στη συνταξιοδότηση
προσώπων που ζητούν την παροχή του ανασφάλιστου υπερήλικα ή που τη
λαμβάνουν ήδη, καθώς και των συζύγων τους, είναι ιδιαίτερα δυσχερής,
τότε είναι δυνατόν να γίνεται δεκτή υπεύθυνη δήλωση σχετικά με την
ασφάλιση ή τη συνταξιοδότηση από το εξωτερικό των ενδιαφερομένων όσο και
των συζύγων τους.
Τα κριτήρια που τίθενται από τις περιπτώσεις α έως και δ της παραγρ. 5
της υποπαραγράφου ΙΑ6 του άρθρου πρώτου του Ν. 4093/2012, πρέπει να
πληρούνται αθροιστικά.
Εφόσον ο αιτών ή ο συνταξιούχος δεν πληροί μία των προϋποθέσεων που
τίθενται από τον ανωτέρω νόμο, αποκλείεται από τη λήψη ή τη συνέχιση της
παροχής, παρέλκει δε η αναζήτηση των λοιπών δικαιολογητικών που
προβλέπονται από την ανωτέρω ρύθμιση.
ΚΥΡΩΣΕΙΣ
Σε όσους υποβάλλουν ανακριβή δικαιολογητικά ή ψευδείς υπεύθυνες
δηλώσεις, τα ποσά συντάξεων που έχουν εισπράξει αχρεωστήτως
καταλογίζονται σε βάρος τους προσαυξανόμενα σε ποσοστό 10%.